به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، سامرا سلیم‌پور عضو هیأت علمی گروه پژوهشی هنرهای سنتی و ارائه دهنده این کرسی که محمد عارف عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و طلایه رویایی عضو هیأت علمی گروه پژوهشی هنرهای سنتی ناقدان و هادی بابایی فلاح عضو هیأت علمی گروه پژوهشی هنرهای سنتی مدیر آن بود به بیان طرح مسئله پرداخت و به پرسش‌های ناقدان پاسخ گفت. 

او اظهار کرد: یکی از هنرهای سنتی کهن که سالیان متمادی فرهنگ و ذوق هنری بی‌بدیل اقوام ایرانی را به سرزمین‌های دوردست در سرتاسر جهان ارزانی داشته هنر «قالی دست‌بافت» ایرانی است، هنری که باورها، آرزوها و مکنونات قلبی بافنده‌اش می‌تواند در پس طرح، نقش و رنگ قالی تجلّی یابد. 

سلیم‌پور افزود: بر همین اساس، پر بی راه نیست چنانچه هر قالی دست‌بافت همچون کتابی فرض شود که بافندۀ آن همانند یک مؤلف در تلاش برای بیان ناگفته‌هایی ارزشمند به مخاطبان خویش باشد؛ همچنان که خطوط هر کتابی آبستن مفاهیم و آموزه‌هایی است و زمانی که این خطوط با یکدیگر همنشین می‌شوند، جانِ کلام نویسنده را به خواننده منتقل میکنند. بنابراین، می‌توان اذعان داشت که رمزگشایی و کشف اسرار نهفته در پس طرح‌ها، نقوش و رنگ‌های هر قالی نوعی ارج نهادن به حیات قالی است از این رو، این پژوهش با رویکردی نظام‌مند به خوانش و رمزگشایی مفاهیم نهفته در یک قالیچۀ محرابی حاجی‌جلیلی پرداخته است تا بتواند گنجینه‌های معنایی پنهان شده در پس نقش‌مایه‌های این قالیچه که استاد بافنده با اشاراتی ظریف و بخردانه در پس هر نگاره بر جای نهاده است را آشکار سازد. 

عضو هیأت علمی گروه پژوهشی هنرهای سنتی اظهار کرد: پر واضح است تنها زمانی‌که این اشارات و مفاهیم همچون قطعات جورچینی به درستی در کنار یکدیگر قرار گیرند، آنگاه می‌توان از اندیشۀ نهفته در ورای بافته شدن این قالیچه رونمایی کرد. از همین روی، این پژوهش برای دستیابی به معانی پنهان نقش و رنگ از یکی از رویکردهای مطالعۀ تاریخ هنر با نام آیکونولوژی (یا آیکون‌شناسی) پانوفسکی بهره جُسته است. در این روش به جای آنکه تنها به وجه صوری مضامین پرداخته شود، به چرایی موضوعات و درک لایه‌های معنایی نمادها و نگاره‌های موجود در یک اثر هنری پرداخته می‌شود. 

او تصریح‌ کرد: براساس مطالب یاد شده اینکه مفاهیم نمادینی که در پس طرح، نقش و رنگ قالیچه مذکور پنهان شده‌اند، کدامند و چگونه می‌توان به آن‌ها دست یافت و زبان نمادین نقوش در قالیچه یادشده از طریق چه ارتباطی به معنایی غایی اشاره دارند و این معنای غایی کدام است؟ مهمترین سوالاتی است که ممکن است مطرح شوند.

انتهای پیام/